آیت الله جوادی آملی در این باره می فرمایند:

گذشته از آن رزق ظاهری، روزیهای دیگری هم هست که در فرصتهای مناسب توزیع می شود و مهمترین روزیی که در ماه مبارک رمضان به بندگان عطا می شود، معارف قرآن کریم است و در کنارش سنت معصومان علیهم السلام است و برکات دیگر. این ماه نزول قرآن است. قهراً انسان روزه می گیرد و به شب زنده داری موفق است تا از این ضیافت بهره ای ببرد و میزبانی خدا را ادراک کند.

پس این ماه، ماه ضیافت خداست و غذایی که خداوند در این ماه به انسان می دهد، معارف قرآن است و چون قرآن از عترت جدا نیستند[7]، در حقیقت ثقلین در این ماه روزی مهمانان الهی اند.

نتیجه اینکه:  

1.تلاش کنیم تا در روزها و ساعات پایانی ماه شریف شعبان با توبه و استغفار واقعی و دیگر اعمال واجب و مستحب در حد امکان کاستی های یک سال گذشته را جبران کنیم تا با یک آمادگی نسبی وارد این میهمانی الهی شویم.

2.برای درک بهتر و بهره مندی بیشتر از برکات این ماه تا آنجا که ممکن است خود را مؤدب به آداب این ماه و رعایت حرمت آن کنیم.

3.در این ضیافت بزرگ الهی مهمترین و ارزشمند ترین پذیرایی معارف قرآن و اهل بیت علیهم السلام است که بسته به میزان قرب و معرفت میهمانان به آنها داده می شود

چگونه آماده ورود به ماه مبارک رمضان شویم؟

زمان و مکان نقش بسزایی در عبادات دارند و همانگونه که برای ورود به اماکن خاص معنوی، نیاز به آداب خاصی است، مانند: آداب زیارت آقا علی بن موسی الرضا(علیه السلام) و یا آداب ورود به مسجدالحرام.

ورود به ایام خاص نیز آداب خاص خود را دارد، مانند: آداب ایام اعتکاف یا عید غدیر، در این میان، ماه مبارک رمضان، به خاطر برجستگی های این ماه، و اهمیت ویژه آن در زندگی و آخرت انسان، دانستن و رعایت آداب ورود به این ماه، به انسان کمک می کند که، نهایت استفاده را از این ماه پر برکت ببرد.

و در مقابل غفلت از این موضوع(آداب ورود به ماه رمضان) و عدم رعایت آن، ممکن است بهره مندی انسان از این ماه را کم کرده و یا یک غفلت کوچک، زحمات انسان در این ماه رحمت الهی را، از بین ببرد.

ائمه اطهار(علیهم السلام) توصیه های بسیار مفیدی، برای آمادگی ورود به ماه مبارک رمضان، فرموده اند.

توبه و استغفار

عبدالسلام بن صالح هروی، معروف به ابا صلت، می گوید: آخرین جمعه ماه شعبان، شرفیاب محضر مبارک حضرت علی بن موس الرضا(علیه السلام) شدم، ایشان فرمودند: اباصلت ! ماه شعبان بیشترش رفته و این آخرین جمعه آن است، جبران کن در باقیمانده این ماه کوتاهی های گذشته ات را، فراهم ساز آنچه تو را کمک می کند(در بهره برداری بهتر از این ماه) و ترک نما آنچه تو را یاری نمی‌دهد.

زیاد دعا و استغفار کن و قرآن بخوان، از گناهانت توبه کن، تا در حالی ماه خدا به تو رو آورد که خود را خالص گردانیده ای، امانتی بر گردنت نباشد مگر آن که ادا کرده باشی.

در قلبت نسبت به هیچ م?منی کینه و عداوتی نباشد، و خود را از گناهی که مرتکب شده ای جدا ساز، تقوای الهی پیشه کن و بر خدا در سر و علنت توکل نما که "و من یتوکل علی الله فهو حسبه".

زیاد در باقیمانده ماه شعبان بگو  "اللهم ان لم تکن غفرت لنا فیما مضی من شعبان فاغفر لنا فیما بقی" زیرا خداوند متعال به احترام این ماه (رمضان) گروه هایی را از آتش جهنم آزاد می سازد.(وسائل 10/ 301) 

روزه گرفتن در ماه شعبان

یکی از کارهایی که انسان را آماده حضور در ماه مبارک رمضان می کند، گرفتن روزه در آخرین روزهای ماه شعبان است. که نوعی به پیشواز رفتن این ماه بزرگ محسوب می گردد.

از رسول گرامی اسلام(صلی الله علیه و آله) سوال کردند که کدام روزه برتر است؟

فرمودند: روزه شعبان در بزرگداشت رمضان. (السنن الکبری، ج 2، ص 503)

امام صادق(علیه السلام) می فرمایند: هر کس سه روز آخر ماه شعبان را روزه بدارد و آنها را به ماه رمضان متصل نماید، خداوند برای او پاداش روزه دو ماه پیاپی را می نویسد.

 

اصلاح غذا

یکی دیگر از اسباب آمادگی برای ماه مبارک رمضان اصلاح غذا می باشد، که این امر مهم، در صورت غفلت، باعث از بین رفتن تمامی عبادات و اعمال ماه مبارک رمضان می گردد.

 پیامبر خدا(صلی الله علیه و آله) فرمودند: روز قیامت، گروهی می آیند، در حالی که حسناتشان همچون کوه هاست، خداوند هیچ کدام را نمی پذیرد، سپس فرمان می رسد، که آنان را به خاطر نداشتن حسنات به آتش بیفکنند.

سلمان پرسید: ای پیامبر خدا، آنان چه افرادی هستند؟

حضرت فرمودند: آنان، کسانی هستند که روزه گرفته، نماز خوانده و شب زنده داری کرده اند، لیکن هرگاه حرامی بر آنان عرضه می شده، بر آن می شتافتند.(در خوردن و آشامیدن، حلال و حرام را رعایت نمی کردند)

در روایتی رسول گرامی اسلام فرمودند: "العباده مع اکل الحرام کالبناء علی الرمل "

عبادت همراه با حرامخواری، مثل بنا ساختن بر شنزار است.(بحارالانوار، ج 103، ص 16)

به قول آقای قرائتی هواپیما با هر بنزینی پرواز نمی کند و نیازمند بنزین مخصوص است. اعمال عبادی ما هم با هر لقمه ای که انسان بخورد بالا نمی رود و برای به ثمر نشستن عبادات، نیاز به غذای حلال و طاهر دارد.

یکی از مشکلات مهم امروزی، نپرداختن حقوق اموال است. یعنی نپرداختن خمس و زکات اموال، باعث شبهه ناک شدن آنها شده و مصرف این گونه اموال تأثیر منفی بر عبادات و روزه های انسان خواهد گذاشت.

سزاوار است به جهت آماده شده برای ماه مبارک رمضان، دقت در اموال و پول های به دست آمده و همچنین حسابرسی از اموال و پرداختن خمس، تا در این ماه آنچه مصرف میکنیم، پاک بوده و عبادات انجام شده در این ماه را تباه نگرداند.

 

دعاهای ورود به ماه مبارک رمضان

خواندن دعاهای ورود به ماه مبارک رمضان، (در کتب ادعیه، دعاهای زیادی برای ورود به ماه مبارک رمضان و زمان رویت هلال این ماه وارد شده است) که توجه به متن این دعاها و درخواست هایی که در این دعاها از خداوند تبارک و تعالی می شود، به انسان یک حالت معنوی با نشاطی، برای ورود به این ماه بزرگ را عنایت می کند.

حلال نمودن دیگران

قبل از ورود به این ماه که ماه بخشش و استغفار می باشد، بهتر است با بخشیدن دیگرانی که در حق ما ظلم و یا بی مهری روا داشته اند، خود را آماده پذیرایی از بخشش خداوند نماییم. اگر ما نمی توانیم از دیگران بگذریم و آنها را ببخشیم، چگونه از خداوند متعال توقع داریم که او ما را ببخشد.

به همین دلیل یکی از کارهایی که برای ورود به ماه مبارک رمضان باید انجام دهیم، بخشیدن دیگران و پاک نمودن دل از هر گونه کینه و دشمنی با دیگران است .

شاه کلید حیله های شیطان 

تسویف کلید کیدهای شیطان برای بازداشتن از رشد و تکامل انسان است. کلیدی که شیطان با وعده‌های بی‌اساس کار خیر را به تأخیر می‌اندازد. در کلمات نورانی امام علی(علیه السلام) آمده است که فریب خدعه‌ها و نیرنگ‌های شیطان را نخورید که او درصدد است تا شما را به تسویف بکشاند، چرا که او در کمین هلاکت و نابودی شماست.

 

 

تسویف، آفت موفقیت

یکى از موضوعاتى که در کلمات اهل‌بیت(علیهم السلام) و همه بزرگان این خاندان مورد تأکید و ترغیب قرار گرفته، مسأله غنیمت شمردن فرصت‌هاست. آدمی‌ مقاصدى دارد که در هر شرایطى نمی‌تواند در پى تحقق آن‌ها اقدام نماید؛ یعنى براى هر کارى فرصت مناسب را باید جستجو نمود و شرایط خاصى باید فراهم گردد تا بتوان براى آن اقدام کرد.

همگى می‌دانیم که جوانى همیشه باقى نمی‌ماند، اما به گونه‌اى رفتار می‌کنیم که گویا همیشه جوان خواهیم ماند. توجه نمی‌کنیم که روزى پیر می‌شویم و این قوا از دست می‌روند و نخواهیم توانست کار مورد نظر خود را انجام دهیم. گاه آن‌چنان غافلیم که دیگران هم هرچه می‌گویند چندان اثر نمی‌کند و فرصت‌ها را یکى پس از دیگرى از دست می‌دهیم. واقعیت آن است که ما از وجود نعمت‌هاى بى‌پایانى که در اختیار داریم، غافلیم و توجه کافى به زمان، مکان و شرایط موجود نداریم تا بدانیم چه ذخیره‌اى از امکانات و چه گنجینه‌اى از نعمت‌هاى الهى را در اختیار داریم تا از آن‌ها استفاده کنیم. موقعى به وجود آن‌ها پى می‌بریم که آن‌ها را از کف داده‌ایم؛ مثلا تا زمانى که در حوزه یا دانشگاه هستیم و اساتید بزرگوار، مجرّب، دانشمندان، مربیان وارسته اخلاق و امکانات تحصیل و تهذیب فراهم است، به وجود ذى‌قیمت آن‌ها پى نمی‌بریم و یا گمان می‌کنیم که این فرصت همیشه باقى است و آن را به وقت‌هاى آتى حواله می‌دهیم؛ ولى ناگهان متوجه می‌شویم که فرصت از کف رفته است. اهمیت فراوان این مطلب و شدّت اهتمام دین مقدس اسلام باعث شده است تا با تعابیر مختلف در روایات شریف روى این مسأله تأکید شود که فرصت‌ها را غنیمت بشمارید که مثل ابر می‌گذرند: اَلْفُرْصَةُ تَمُرُّ مَرَّ السَّحابِ .(نهج البلاغه، قصارالحکم، ش 21).

امیرالم?منین على(علیه السلام) در یک جمله کوتاه و پرمعنا می‌فرماید: بادِرِ الْفُرْصَةَ قَبْلَ اَنْ تَکوُنَ غُصَّةً؛ تا فرصت هست از شرایط براى تکامل خودت استفاده کن، اگر از آن استفاده نکنى فردا غصه خواهى خورد و این فرصت به غم و اندوه تبدیل می‌شود . قبل از این که این فرصت از دست برود و به خاطر سپرى شدن آن، مبتلا به غم و اندوه شوى آن را غنیمت بشمار!

معمولا شیطان با القاى افکار باطل که در ظاهر حکمت‌آمیز است، انسان را فریب می‌دهد؛ چون علم شیطان نه تنها کمتر از علم ما نیست؛ بلکه اگر علم صدها نفر را روى هم بگذاریم به اندازه علم  ابلیس ملعون نمی‌شود. شیطان شش هزار سال قبل از حضرت آدم در این دنیا زندگى می‌کرد و هم‌اینک نیز زنده است و از همه تجربیات خود و دیگران استفاده می‌کند؛ لذا شیطان از همه ما عالمتر است و راه‌هاى مختلف اغواى دیگران را خیلى خوب می‌داند. گمان مبرید که ما خیلى زرنگ هستیم و حتماً می‌توانیم در مقابل شیطان مقاومت کنیم و فریب نخوریم. او از ما بسیار استادتر است و گاهى افراد را به وسیله کلمات به ظاهر حکمت‌آمیز فریب می‌دهد.

دوراندیشى اقتضا می‌کند که فرصت را غنیمت بشماریم و در همین لحظه تصمیم بگیریم و عمل مناسب این فرصت را انجام دهیم؛ چراکه که این فرصت دیگر تکرار نمی‌شود و به دست نمی‌آید. مبادا کار را پشت سر بیندازد و مسامحه کند که مِنْ سَبَبِ الحِرْمانِ التَّوانى؛ به تأخیر انداختن، موجب محرومیت انسان می‌شود. هرگز نمی‌توان این را صبر و حوصله و دوراندیشى نامید؛ بلکه مصداق تام و کامل سهل‌انگارى، تسویف و فریب‌خوردن از شیطان است.

تسویف؛ کلید کید شیطان

تسویف کلید کیدهای شیطان برای بازداشتن از رشد و تکامل انسان است. کلیدی که شیطان با وعده‌های بی‌اساس کار خیر را به تأخیر می‌اندازد. در کلمات نورانی امام علی(علیه السلام) آمده است که فریب خدعه‌ها و نیرنگ‌های شیطان را نخورید که او درصدد است تا شما را به تسویف بکشاند، چرا که او در کمین هلاکت و نابودی شماست.

لاتغتروا بالمنی و خدع الشیطان و تسویفه فإن الشیطان عدوکم، حریص علی أهلاکم (1)

امیرالم?منین با سرزنش کسانی که کار خیر را به موقع انجام نمی‌دهند، می‌فرماید: کل معالج یسأل الانظار و کل م?جل یتحلل بالتسویف؛ کسانی که فرصت ندارند، به دنبال فرصتند و از خدا مهلت می‌طلبند تا بندگی و عبادت کنند و کسانی که فرصت دارند، با بهانه جویی کار را به تأخیر می‌اندازند.(2)

امام علی(علیه السلام) یکی از معضلات جامعه اسلامی را مبتلا شدن علما و دانایان به این بیماری می‌داند و می‌فرماید: جاهلان شما به مرض زیاده روی و عالمان شما به بیماری تسویف گرفتارند؛ جاهلکم مزداد و عالمکم مسوف(3)

این بیماری جامعه را از مرز اعتدال و توازن دور و به ورطه افراط و تفریط سوق می‌دهد.

کار را به وقت مناسب م?کول کردن و به دنبال فرصت استثنایی و طلایی گشتن و بهانه تراشی در انجام عمل؛ بیماری است که در صورت شیوع آن جامعه به تعطیلی و تنبلی کشیده شده و در نتیجه به عقب‌ماندگی تمدن اسلامی منجر می‌شود. به عنوان نمونه اگر اصلی‌ترین کار برای طلبه و دانشجو به بهانه‌های مختلف به تأخیر ‌افتد؛ روزی به بهانه دلتنگی، روز دیگر به بهانه‌ی وضعیت نابسامان اقتصادی و یک روز نیز به بهانه نامطلوب بودن شرایط مطالعه و ...، و بالاخره با امید به این که یک روز مشکلات و معضلات حل می‌شود و دلتنگی‌ها برطرف می‌گردد و امور اقتصادی سامان می‌یابد؛ فرصت‌ها را یکی پس از دیگری از دست می‌دهد و عاقبت چاره‌ای جز خارج شدن از حوزه و دانشگاه با دست خالی را ندارد. اما به راستی آیا روزی فرا خواهد رسید که از مشکلات و نابسامانی‌ها و دغدغه‌های ذهنی و فکری خبری نباشد؟! هرگز!!

عمر من شد فدیه ی فردای من                    وای از این فردای ناپیدای من 

بیان حکایتی از حالات امیرم?منان پیشوای حق بین‌ ما بیانگر اهتمام آن امام همام به راه نداشتن تسویف در سیره و زندگی اوست. در یکی از شب‌ها مال فراوانی را به محضرش آوردند، حضرت در همان لحظه فرمان تقسیم آن‌ها را داد. بعضی از کسانی که در دام تسویف گرفتار بودند، عرض کردند: یا امیرالم?منین! الان شب است، این کار را به فردا م?کول کن. امیرالم?منین علیه السلام که شتاب در امر خیر را نیکو می‌دانست، فرمود: آیا ضمانت می‌کنید که تا فردا زنده بمانم؟! در پاسخ گفتند: این امر به دست ما نیست. پس آن حضرت شمعی طلبید و شبانه خود اموال را تقسیم کرد و به صاحبانش که فقرا و ایتام بودند، رسانید.

پی نوشت ها :‌

[1] . بحارالانوار، ج 81 ، ص 100.

[2] . نهج البلاغه، فیض الاسلام، ص 1224، حکمت 227.

[3]. همان، ص 1223، حکمت 275.

[4]. بحارالانوار، ج 41، ص 43. 

شما بانوان نخبه، دختران نخبه، جوانان نخبه، یکى از مهمترین مسئولیتهاتان  امروز این است که نقش زن را از دیدگاه اسلام ترسیم کنید، برجسته کنید، روشن کنید؛ تربیت انسانى زن بزرگترین خدمت به جوامع انسانى و اسلامى است؛ این حرکت باید راه بیفتد. البته راه افتاده است، باید تشدید بشود، باید فراگیر بشود، باید پیش برود و شما در این حرکت، بدون تردید پیروز خواهید شد. یک کار اساسى این است. این یک مطلب. مطلبى دیگر در مورد نقش زنان در تحولات اجتماعى است؛ در انقلابها، در همین حرکت بیدارى عظیم اسلامى. من به شما عرض کنم، اگر زنان در حرکت اجتماعى یک ملتى حضور نداشته باشند، آن حرکت به جائى نخواهد رسید، موفق نخواهد شد.(1) اگر زنان در یک حرکت حضور پیدا بکنند، یک حضور جدى و آگاهانه و از روى بصیرت، آن حرکت به طور مضاعف پیشرفت خواهد کرد. در این حرکت عظیمِ بیدارى اسلامى، نقش زنان، یک نقش بى بدیل است و باید ادامه پیدا کند. زنان هستند که همسران خود را و فرزندان خود را براى حضور در خطرناکترین میدانها و جبهه‌ها آماده میکنند و تشجیع میکنند. ما در دوران مبارزه با طاغوت در ایران و همچنین بعد از پیروزى انقلاب تا امروز، برجستگى نقش زنان را به طور واضح و ملموس مشاهده کردیم و دیدیم. اگر در جنگى که هشت سال بر ما تحمیل شد، زنان ما، بانوان کشور ما در میدان جنگ، در عرصه‌ى عظیم ملى حضور نمیداشتند، ما در این آزمایش دشوار و پر محنت پیروز نمیشدیم. زنها، ما را پیروز کردند، مادران شهدا، همسران شهدا، همسران جانبازان، همسران اسرا و آزادگان ما؛ مادران اینها با صبر خود یک فضایى را در یک منطقه‌ى محدودى به وجود آوردند، که آن فضا جوانها را، مردان را، به حضور مصممانه تشویق میکرد؛ و این در سراسر کشور گسترده شد و گسترده بود. نتیجه این شد که فضاى کشور ما یکسره فضاى مجاهدت شد، فضاى فداکارى و گذشت شد؛ گذشت از جان. و پیروز شدیم. امروز در دنیاى اسلام هم همین است؛ در تونس، در مصر، در لیبى، در بحرین، در یمن، در هر نقطه‌ى دیگر. اگر زنها در صفوف مقدم حضور خودشان را تقویت کنند و ادامه بدهند، پیروزى‌ها یکى پس از دیگرى نصیب آنها خواهد شد. در این هیچ تردیدى نیست.
پیشرفتهاى ملت ایران به خاطر ایستادگى است. اگر یک ملتى ایستادگى کند براى خدا و در راه خدا، خدا به او کمک خواهد کرد؛ این وعده‌ى الهى است و وعده‌ى الهى تخلف‌ناپذیر است  دستگاههاى استکبار و سیاستهاى استکبارى همه‌ى تلاش خودشان را به کار بردند که جمهورى اسلامى را منصرف کنند از حمایت فلسطین. ما ایستادیم پاى مسئله‌ى فلسطین. سعى کردند مسئله‌ى مذهبى و طائفى را بزرگ کنند؛ جمهورى اسلامى در کنار برادران مسلمان خود از هر مذهب، از شیعه و سنى و فِرَق مختلف اسلامى ایستاد. هر جا حرکت اسلامى است، هر جا دفاع از هویت اسلامى است، هر جا دفاع از مظلوم است، جمهورى اسلامى آنجا حاضر است و حاضر خواهد بود و آمریکا و صهیونیسم و شبکه‌ى فاسد سیاسى مستکبرین نتوانستند بر جمهورى اسلامى فائق بیایند و نخواهند توانست.(8) ما به توفیق الهى، در کنار ملت فلسطین ایستادیم، در کنار ملتهاى انقلاب‌کرده‌ى مسلمان ایستادیم، در کنار مردم مظلوم بحرین ایستادیم، در کنار همه‌ى کسانى که در مواجهه‌ى با آمریکا و صهیونیسم قرار دارند، ما ایستادیم و از آنها دفاع میکنیم و در این مورد از هیچ کس و هیچ قدرتى ملاحظه نمیکنیم.(9)  آنچه که خداى متعال نصیب ما و نصیب ملتهاى مسلمان کرده است، لطف الهى است، رحمت الهى است و باید کارى کنیم که شایسته‌ى رحمت الهى باقى بمانیم و از خداى متعال بخواهیم که موجبات رحمت خود و تفضلات خود را به ما عنایت کند و ان‌شاءاللَّه همین هم خواهد بود. این حرکت بانوان مسلمان، این آشنائى با یکدیگر از سرتاسر دنیاى اسلام را مغتنم بشمرید و این را یک پایه‌اى قرار بدهید براى یک حرکت عظیم در میان امت اسلامى که ان‌شاءاللَّه به پیروزى‌هاى بزرگترى منتهى خواهد شد.

پیام راهپیمایان

راهپیمایان 21تیر، در پایان مراسم با قرائت قطعنامه ای در 7بند بر گسترش حجاب در جامعه و زنده نگه داشتن یاد و خاطره شهدای مسجد گوهرشاد در 21تیر 1314تاکید کردند. از جمله بندهای این قطعنامه می توان به این موارد اشاره کرد:

- ما راهپیمایان از قیام مردم مشهد علیه کشف حجاب در 77سال قبل در چنین مکانی تجلیل می کنیم و حمله وحشیانه دژخیمان رضاخان قلدر به تحصن مردم، آن هم در مسجد گوهرشاد - خانه امن الهی - را به شدت محکوم می کنیم.

- ما دلسوزان انقلاب اسلامی از مسئولان حکومتی می خواهیم نسبت به اجرای طرح تفکیک جنسیتی در دانشگاه ها، جلوگیری از پخش سریال های خارجی و داخلی که مروج بدحجابی است، ایجاد فیلترهای دیجیتال و الکترونیک برای مقابله با ماهواره ها، احیای اصل هشتم قانون اساسی مبنی بر ترویج فرهنگ امر به معروف و نهی از منکر در جامعه، جلوگیری از عوامل بی حجابی و بدحجابی و عرضه پوشاک مناسب به جامعه اقدام کنند.

- ما تجمع کنندگان در این محفل معنوی، از تمام دولت مردان و دستگاه های اجرایی می خواهیم که تعهدات و وظایفی را که شورای عالی انقلاب فرهنگی در راستای حفظ حجاب و فرهنگ سازی عفاف و برخورد با مظاهر و عوامل فساد مصوب کرده است، از بوته فراموشی درآورند و نسبت به ترویج ایمان، تفکر، فرهنگ علم و دانش در نسل سوم و چهارم انقلاب، اقدام کنند و به موازات فعالیت های اقتصادی، فعالیت های ارزشی را گسترش دهند.