امام صادق علیه السلام فرمودند: «برای قلب مؤمن چیزی مضرتر از پرخوری نیست، چون پرخوری عامل سنگدلی و هیجان شهوت است .

 

 

عفت و پاک‌دامنی در اسلام

اسلام دین اعتدال است نه افراط و نه تفریط و به انسان‌ها توصیه می‌کند برای جلوگیری از مسائلی که ممکن است جامعه اسلامی را دچار تزلزل کند عفت پیشه کنند. امروزه و در دنیای صنعتی با وجود ماهواره و کامپیوتر و...، انسان‌ها بر اثر مسائل مختلف تحریک می‌شوند، اما باید عفاف و پاکدامنی پیشه کنند تا جامعه اسلامی سالم بماند .

در فرهنگ فارسی معین واژه عفاف به این صورت ترجمه شده است: پارسایی، پرهیزکاری، پاکدامنی و... .

عفت را خداوند از صفات انسان‌های مؤمن می‌داند، حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: «افضل العباده عفاف: برترین عبادت‌ها عفاف است.» (اصول کافی ج2ص79)

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «شیعیان واقعی کسانی هستند که در برابر شکم‌پرستی و بی بند و باری جنسی، عفت و در راه بندگی خدا، تلاش و کوشش دارند و به ثواب او امید دارند و از مجازات او می‌ترسند.» (وسائل الشیعه ج11ص199)

عوامل پاکدامنی و پرهیز از گناه:

عقل: انسان عاقل سبکسر نیست و دست به هر عملی نمی‌زند. حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: «میزان اندیشمندی انسان به میزان راستگی او به عفت و قناعت است.» (میزان الحکمه ج6ص428)

و یا در حدیثی دیگر می‌فرمایند: «من عقل عفّ: هر کس عقل دارد، عفاف می ورزد» (میزان الحکمه ج6ص428)

غیرت:انسان با غیرت هرگز به سراغ اعمال غیر اخلاقی و غیر انسانی نمی‌رود، چرا که می‌داند آن عملی که انجام می‌دهد مغایر با آموزه‌ها و منافع خودی و اجتماعی است .

حضرت علی علیه السلام فرمودند: «ارزش مرد به اندازه همت او و عفت او به اندازه غیرت او خواهد بود.»(میزان الحکمه ج6ص359)

نتایج عفیف بودن:

سلامت جسمانی :

متأسفانه بیماری‌های زیادی به سراغ بشر امروز آمده که نتیجه همین بی‌حیایی است: ایدز و سوزاک و ... که اینها همه از دلایل بی‌عفتی است. امروزه ایدز بلای جان بشر است و بشر را هر روز گرفتارتر می‌کند.

سلامت روحی:

انسانی که نامحرمان سودی می‌کند و حیا می‌ورزد، دیگر اسیر عواطف و عشق‌های کاذب نمی‌شود و آرامش دارد. حضرت علی علیه السلام فرمودند: «هر کس به نامحرم نگاه نکند، کمتر غصه می خورد و از تباه شدن رها می‌شود.» (غررالحکم ج5ص450)

انسان‌هایی که عفت و حیا دارند زیباتر می‌ مانند. استفاده زیاد و مکرر از لوازم آرایشی باعث از بین رفتن نشاط پوست و زیبایی می‌شود. حضرت علی علیه السلام فرمودند: «خودداری زن حال او را بهتر و زیبایی‌اش را پایدارتر می‌کند.» (غررالحکم ج4ص20)

احساس امنیت

در جامعه‌ای که بی‌عفتی و بی‌حیایی رواج دارد انسان احساس امنیت نمی‌کند و متأسفانه هم‌اکنون شاهد صدها موارد از تجاوز به عنف و روابط نامشروع هستیم. 

 

عوامل تقویت عفت

عفت داشتن معلول داشتن موارد بسیاری است و به راحتی به دست نمی‌آید.کنترل عزیزه و شهوت کار راحتی نیست و برای به دست آوردن آن باید تلاش کرد .

مبارزه با نفس:

اولین راه ، مبارزه با نفس سرکش بشر است که در اسلام به جهاد اکبر معروف شده است حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: «شهوت‌ها و خواسته‌های نفسانی بیماری‌های کشنده‌ای هستند و بهترین داروی آن صبر و پایداری در برابر آن‌هاست.» (غررالحکم و دررالکلم ج1ص72) 

بالا بردن اراده:

دنیای امروز پر از جاذبه‌های مختلف است و باید با آن مبارزه کرد و اراده خود را در برابر شهوات بالا برد. حضرت علی علیه السلام می فرمایند: «پیش از آن که تمایلات نفسانی تندروی کنند با آنها بجنگ، چرا که اگر قدرت به دست ورند، بر تو پیروز می‌شوند و تو را به هر سو می‌برند و قدرت مقاومت را از دست می‌دهی.» (غررالحکم ج4ص392)

کم خوری

یکی از راه‌های غلبه بر شهوت کم‌خوری است. انسان‌های پرخور نمی‌توانند بر نفس خود غالب شوند، همان‌گونه که بر شکم نمی‌توانند پیروز باشند.

امام صادق علیه السلام فرمودند: «برای قلب مؤمن چیزی مضرتر از پرخوری نیست، چون پرخوری عامل سنگدلی و هیجان شهوت است.» (مستدرک الوسائل ج12ص94)

امید به بهشت :

اگر انسان این را باور کند که مرگ هست و پس از آن باید پاسخگوی اعمال خود باشد و این‌که در ازای اعمال خوب پاداش نیکو می‌گیرد، کمتر به گناه و شهوت می‌افتد.

حضرت علی علیه السلام می‌فرمایند: «کسی که بهشت را دوست دارد، خواهش‌های نفسانی را فراموش کند و از آن چشم بپوشد.» (نهج البلاغه قصار30)

پرهیزگاری

از عوامل دیگر در جلوگیری از نفس، داشتن تقواست و اگر انسان با تقوا و پرهیزگار نباشد، در برابر گناهان ایستادگی نخواهد کرد و به راه گناه خواهد رفت.

حضرت علی علیه السلام فرمودند: «تقوا کلید درستی و اندوخته روز قیامت و آزادی از هر قید و نجات از بدبختی است.» (نهج البلاغه فیض الاسلام خطبه228) اما باید توجه داشت که این موضوع فقط به درون انسان مربوط نیست و عوامل بیرونی نیز در این امر دخیل هستند .

فرهنگ‌سازی

در جامعه اسلامی باید فرهنگ عفاف و حجاب رواج یابد و از کودکی در وجود کودکان نهادینه شود. این وظیفه خطیر به عهده رسانه هاست که با آموزش‌های صحیح، کودکان و نوجوانان را از بسیاری مسائل آگاه کنند.

ازدواج:

ازدواج سنت حسنه اسلام و پیامبر است و توصیه فراوان به آن شده است. در فقه امامیه اگر کسی به دلیل نداشتن زن به گناه می‌افتد، واجب است ازدواج کند؛ که این مقوله نیز نیاز به برنامه‌ریزی دارد چرا که ازدواج غلط نیز اثرات بسیار سوئی دارد و باید از آن اجتناب کرد.

امر به معروف:

امر به معروف باعث می‌شود که افراد اگر دچار لغزش شدند، جامعه آنها را به خود آورد تا بتوانند راه درست را از نادرست تشخیص دهند و به گناه نیفتند؛ این وظیفه بر عهده همه مردم و مسئولین است که یکدیگر را به داشتن حیا و پاکدامنی سفارش کنند.

ورزش و تفریحات سالم:

ورزش و تفریحات سالم مانند کوهنوردی، شنا و ... برای کنترل نفس مناسب است و انسان را از انجام اعمال خلاف انسانیت باز می‌دارد و به سلامت روح و جسم انسان کمک می‌کند.

مطالعه و علم آ‌موزی:

مطالعه و علم آ‌موزی و خواندن کتاب، مجله و روزنامه و البته آموختن مطالب مختلف انسان را سرگرم و از گناه و شهوت دور می کند و علاوه بر آن درس های آموزنده به انسان می-دهد، اما خویشتن داری و عفت‌ورزی به دلیلی در جامعه رعایت نمی‌شود که از جمله آن موارد زیر است:

فکر به گناه:

تفکر کردن انسان را وادار به انجام اعمالی می‌کند که به آن فکر کرده است. حضرت علی علیه السلام فرمودند: «کسی که در فکر گناه باشد و آن فکر همان افکار او را به گناه می‌کشاند.» (غررالحکم ص664)

بیکاری و خالی بودن اوقات انسان:

بیکاری ام‌المفساد است و انسان بیکار بسیار به گناه می افتد. در قرآن آمده است:

«فاز افرغت فانصب؛ در هنگامی که از کار فارغ شدی، به کار دیگر بپرداز.» (انشراح یه 7) (شماره سوره: شماره یه) و یا حضرت علی علیه السلام فرمودند: «وقت مؤمن پر است. در شریعت اسلام، انسان بیکار هیچ ارج و قربی نزد خداوند ندارد و مورد نکوهش قرار گرفته است.»

دوستان نااهل:

دوستی با انسان‌های نااهل انسان را از مسیر سعادت دور می‌کند و به گناه و عذاب می‌کشاند. دوستی از طریق چت

(chat)، در حالی که سودی ندارد، ایمیل‌های بی‌فایده و پوچ جز گمراهی و فساد سود دیگری ندارد.

امام صادق علیه السلام می‌فرمایند: «آن که با دوست ناباب مصاحبت کند، به سلامت نمی‌ماند.» (بحارالانوار ج75ص21)

خلوت کردن با نامحرم :

خلوت زن و مرد نامحرم آن دو را تحریک می‌کند و به گناه می‌کشاند.

حضرت علی علیه السلام فرمودند: «هر مردی با زن نامحرم در جایی خلوت کند، نفر سوم شیطان است که در آنجا حضور می‌یابد.» (مستدرک الوسایل ج2ص33ح553)

همچنین سخن غیر‌ضروری، با ناز و عشوه صحبت کردن و شوخی کردن نیز مورد جایز نیست. در نتیجه وقتی سخن غیر ضروری با مرد نا‌محرم مقبول نیست، تماس‌های جسمی هر چند کم باشد، به یقین خطایی بزرگتر و مخرب است .

پیامبر صلی الله علیه و آله فرمودند: «هر کس با زنی نامحرم دست بدهد، روز قیامت با دست‌های زنجیر بسته وارد محشر شده به طرف جهنم برده خواهد شد.» (وسائل الشیعه ج14ص143)